Inhoudsopgave

Classificatie Weetjes Wetenschappelijke naam Uiterlijk Gedrag & Relatie met mensen Dieet Roofieren & andere Bedreigingen Leefgebied Populatie Communiceren Gevangenschap Veelgestelde vragen

Poema

Te vinden in: Centraal-Amerika, Noord-Amerika, Zuid-Amerika

De poema, ook wel bekend als de bergleeuw of zilverleeuw, is een groot katachtig roofdier dat oorspronkelijk voorkomt in Noord- en Zuid-Amerika. De naam 'poema' komt uit de taal van de Inca's. Het dier heeft een slank en lenig lichaam met een lengte variërend tussen 1 tot 2 meter, exclusief de staart die nog eens tot 80 centimeter kan meten. Een volwassen mannelijke poema kan tot wel 100 kilogram wegen.

Hun vacht is uniform van kleur en varieert van geelbruin tot grijsbruin. Ze hebben ronde koppen en oren, terwijl hun sterke achterpoten hen in staat stellen om grote sprongen te maken. Dit maakt de poema een uitzonderlijke klimmer en zwemmer.

Poema's zijn solitaire dieren en hebben grote territoria die ze markeren met urine en krabsporen. Ze zijn overwegend nachtdieren, maar kunnen ook overdag actief zijn wanneer het noodzakelijk is.

Hoewel ze voornamelijk op herten jagen, kunnen ze ook kleinere dieren zoals knaagdieren, vogels of zelfs insecten eten. Het dieet van een poema wordt sterk beïnvloed door de beschikbaarheid van prooidieren in het gebied waar ze leven.

Poema's kunnen maximaal 20 jaar oud worden in het wild, maar de gemiddelde levensverwachting ligt meestal rond de 8 tot 10 jaar. Hun voortplantingscyclus duurt twee jaar met een draagtijd van ongeveer 90 dagen. Vrouwtjes kunnen tussen de één en zes welpjes per worp krijgen.

Het aantal poema’s neemt wereldwijd af door verlies aan leefgebied door menselijke activiteiten en jacht op deze prachtige dieren voor hun pels.

Poema taxonomische indeling

Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Mammalia (Zoogdieren)
Orde: Carnivora (Roofdieren)
Familie: Felidae (Katachtigen)
Geslacht: Puma

Poema weetjes: 10 leuke feitjes

De poema heeft het grootste geografische bereik van alle wilde landzoogdieren in het westelijk halfrond, variërend van Canada tot Zuid-Amerika.
Ondanks hun grootte zijn poema's geen echte leeuwen. Ze behoren eigenlijk tot de 'kleine katten' familie, die ook katten, lynxen en cheeta's omvat.
Poema's kunnen ongelooflijk ver springen dankzij hun krachtige achterpoten. Ze kunnen tot 5,5 meter hoog en 12 meter ver springen.
Poema's zijn solitaire dieren en ontmoeten elkaar alleen tijdens het paarseizoen of wanneer een moeder voor haar jongen zorgt.
Hoewel ze krachtige roofdieren zijn, prefereren poema's om hun prooi te besluipen in plaats van te achtervolgen. Ze gebruiken hun sterke spieren om hun prooi neer te halen met een snelle sprong.
Vrouwelijke poema's hebben een draagtijd van ongeveer 90 dagen en kunnen tussen de één en zes jongen per keer baren.
Jonge poema's worden geboren met blauwe ogen en een gevlekte vacht die vervaagt naarmate ze ouder worden.
Poema's hebben een indrukwekkende klimvaardigheden. Ze kunnen gemakkelijk in bomen klimmen, vaak om aan andere roofdieren te ontsnappen of om een beter uitzicht op hun omgeving te krijgen.
Poema's communiceren door middel van visuele en geurmarkeringen op hun territorium. Ze laten krassen achter op bomen en gebruiken urine en uitwerpselen om hun aanwezigheid aan te geven.
Hoewel ze meestal 's nachts jagen, zijn poema's opportunistische jagers die ook overdag actief kunnen zijn als de kans zich voordoet.

Wetenschappelijke naam

Close-up van een poema — In tegenstelling tot veel andere katachtigen hebben poema's geen gestreepte of gevlekte vacht

De wetenschappelijke naam van de poema is Puma concolor. Deze naam komt uit het Latijn, waar "Puma" staat voor "bergleeuw" en "concolor" betekent "van één kleur". Deze benaming refereert aan het solide, egaal gekleurde vachtpatroon van dit dier, dat kan variëren van lichtbruin tot donker roodachtig-bruin.

De term 'Puma' heeft zijn wortels in de Inca-taal Quechua, waarin het woord 'puma' wordt gebruikt om een krachtig roofdier te beschrijven. De Inca's waren een oude beschaving die zich uitstrekte over grote delen van het hedendaagse Peru en Chili, regio's waar de poema ook voorkomt.

Het tweede deel van de naam - concolor - is afgeleid van het Latijn. De term 'concolor' bestaat uit twee delen: 'con', wat 'met' of 'samen' betekent, en 'color', wat 'kleur' betekent. Samen verwijst dit naar het feit dat de vacht van de poema meestal een uniforme kleur heeft over het hele lichaam.

In tegenstelling tot veel andere katachtigen hebben poema's geen gestreepte of gevlekte vacht. Hoewel er variaties zijn in tinten tussen individuen en geografische locaties, blijft hun vacht over het algemeen monochroom - een eigenschap die goed wordt weergegeven door hun wetenschappelijke naam, Puma concolor.

Uiterlijke kenmerken

Poema in de sneeuw — Poema's hebben krachtige poten

Een poema is een groot katachtig roofdier met een slank en gespierd lichaam. Volwassen mannetjes kunnen een lichaamslengte van 1,5 tot 2,4 meter bereiken, inclusief de staart, en wegen meestal tussen de 53 en 100 kilogram. Vrouwtjes zijn doorgaans kleiner en lichter dan mannetjes.

De vacht van de poema is meestal egaal van kleur en kan variëren van bruin of grijs tot roodachtig of crème, afhankelijk van het individu en de regio waar ze leven. De onderkant van het lichaam is vaak lichter dan de bovenzijde. Jonge poema's hebben donkere vlekken die vervagen naarmate ze ouder worden.

Poema's hebben een klein hoofd in vergelijking met hun lichaamsgrootte. Ze hebben grote ronde oren en opvallende groene of gele ogen met verticale pupillen, typisch voor nachtdieren. Hun krachtige kaken bevatten scherpe tanden die ontworpen zijn om prooien te doden en te verscheuren.

De poten van de poema zijn lang en sterk, waardoor ze uitstekende sprinters en springers zijn. Ze hebben scherpe intrekbare klauwen die gebruikt worden om prooien vast te grijpen tijdens de jacht. Hun lange staart, die bijna even lang kan zijn als het lichaam zelf, helpt hen bij het behouden van evenwicht tijdens snelle achtervolgingen of wanneer ze in bomen klimmen.

Het gezicht van een poema heeft onderscheidende markeringen, waaronder zwarte vlekken op de neus en de lippen, wit rondom de mond en donkere vlekken achter de oren. De snuit is kort met sterke kaakspieren terwijl hun neus breed is.

Al deze fysieke kenmerken maken de poema een zeer bekwaam roofdier in verschillende omgevingen; hun krachtige bouw stelt hen in staat om zware prooien te dragen terwijl hun camouflagekleur helpt bij het besluipen van nietsvermoedende dieren.

Gedrag & Relatie met mensen

Poema's zijn solitaire en territoriale dieren. Ze besteden het grootste deel van hun tijd alleen, behalve tijdens het paarseizoen of wanneer vrouwtjes voor hun jongen zorgen. Deze dieren zijn vooral actief tijdens de schemering en de nacht, hoewel ze ook overdag kunnen jagen als de omstandigheden dat toelaten.

Poema's hebben een groot thuisgebied nodig - vaak honderden vierkante kilometers - waarbinnen ze jagen en patrouilleren. Ze markeren hun territorium met krassen op bomen en door geuren achter te laten via urine en ontlasting. Conflicten tussen poema's kunnen ontstaan wanneer territoria overlappen, maar deze eindigen meestal zonder geweld door middel van dreigend gedrag en vocalisaties.

Poema's zijn meestal erg schuw en doen ze er alles aan om menselijk contact te vermijden. Incidenten waarbij poema's mensen aanvallen zijn zeldzaam, maar komen wel voor. Dit gebeurt meestal wanneer een poema honger heeft of zich bedreigd voelt.

De uitbreiding van menselijke nederzettingen naar wildgebieden heeft ertoe geleid dat interacties tussen mensen en poema's vaker voorkomen. Dit leidt soms tot conflicten, zoals het doden van vee door poema's of het neerschieten van poema's die te dicht bij menselijke bewoning komen.

In sommige delen van Noord- en Zuid-Amerika worden poema's gezien als waardevolle onderdelen van het ecosysteem omdat ze helpen om populaties van herbivoren zoals herten onder controle te houden. In andere gebieden worden ze echter nog steeds bejaagd uit angst voor aanvallen op vee of mensen.

Ondanks deze uitdagingen is er een groeiende waardering voor de rol die poema's spelen in het ecosysteem, evenals inspanningen om conflicten tussen mensen en deze dieren op te lossen door middel van onderwijs, bescherming van habitats en andere maatregelen.

Voeding: wat eet een Poema?

Poema ligt te luieren op een tak — Poema's kunnen langere tijd overleven zonder te eten

Het dieet van een poema bestaat voornamelijk uit vlees, aangezien het een carnivoor is. Ze hebben een sterke voorkeur voor grotere hoefdieren, zoals herten en elanden. De prooi kan variëren van dieren zo groot als elanden tot zo klein als muizen, afhankelijk van de beschikbaarheid.

In gebieden waar herten veel voorkomen, vormen zij de voornaamste voerdselbron. Als herten schaars zijn, kunnen ze zich aanpassen en andere dieren eten, waaronder knaagdieren zoals muizen en ratten, evenals konijnen. Ze staan ook bekend om te jagen op grotere dieren zoals dikhoornschapen of zelfs vee in sommige landelijke gebieden.

Ondanks hun indrukwekkende jachtcapaciteiten, overleven ze vaak meerdere dagen zonder te eten na het verorberen van een groot prooi. Ze slepen hun prooi vaak naar een schuilplaats waar ze het bedekken met bladeren of grond om later terug te komen en verder te eten. Dit gedrag wordt 'caching' genoemd.

Poema's zijn opportunistische jagers, wat betekent dat ze elk beschikbaar dier zullen aanvallen dat gemakkelijk kan worden overmeesterd. Dit omvat ook dieren die ziek of gewond zijn. Hoewel ze normaal gesproken niet op mensen jagen, zijn er incidentele aanvallen gemeld in gebieden waar menselijke nederzettingen het natuurlijke leefgebied van poema's binnendringen.

Hoewel poema's voornamelijk op andere dieren jagen, kunnen ze ook aas eten als levende prooien schaars zijn. Het vermogen van deze katachtigen om hun dieet aan te passen op basis van de beschikbaarheid van voedsel in hun omgeving draagt bij aan hun overlevingsvermogen in diverse habitats.

Roofieren & andere Bedreigingen

Als een top-roofdier hebben volwassen poema's weinig natuurlijke vijanden in het wild. Wolven en beren kunnen echter een bedreiging vormen, vooral als ze concurreren om voedsel of territorium. Jonge of zieke poema's zijn ook kwetsbaarder voor predatie door deze dieren.

Ondanks hun positie bovenaan de voedselketen worden poema's nog steeds geconfronteerd met tal van bedreigingen, waarvan de meeste door menselijke activiteiten worden veroorzaakt. Verlies van leefgebied door stedelijke ontwikkeling, landbouw en ontbossing is een grote zorg. Naarmate hun leefgebied kleiner wordt, neemt de toegang tot wilde prooien af en neemt de kans op conflicten met mensen toe.

Poema's kunnen ook het slachtoffer worden van aanrijdingen met voertuigen tijdens het oversteken van wegen. Daarnaast worden ze vaak gedood uit angst voor aanvallen op vee of mensen, hoewel dergelijke incidenten relatief zeldzaam zijn. In sommige gebieden is jacht op poema's nog steeds legaal, wat bijdraagt aan hun sterftecijfer.

Ziekten en parasieten kunnen ook een impact hebben op de gezondheid en overlevingskansen van de poema. Ze kunnen vatbaar zijn voor ziekten zoals hondsdolheid, feliene leukemie, feliene immunodeficiëntievirus (FIV) en verschillende soorten worminfecties.

Klimaatverandering kan ook invloed hebben op de populaties van poema's door veranderingen in hun leefgebied en beschikbaarheid van prooien te veroorzaken. Als reactie hierop moeten ze zich mogelijk verplaatsen naar nieuwe gebieden of zich aanpassen aan verschillende soorten prooi, wat hun overlevingskansen kan beïnvloeden.

Voortplanting, Levensduur en Levenscyclus

Poema welpje — Jonge poema's hebben blauwe ogen en een gevlekte vacht

Poema's kunnen zich voortplanten op elk moment van het jaar, hoewel er vaak een piek in de voortplanting is tijdens de wintermaanden. De draagtijd van een poema varieert van ongeveer 82 tot 96 dagen. Na deze periode baart het vrouwtje meestal tussen de één en zes jongen, hoewel twee tot drie het gemiddelde is.

Pasgeboren poema's wegen bij de geboorte tussen de 226 en 453 gram. Ze hebben blauwe ogen en een gevlekte vacht voor camouflage. De jongen zijn afhankelijk van hun moeder voor voedsel en bescherming in de eerste paar maanden van hun leven. Rond twee maanden oud beginnen ze vast voedsel te eten, hoewel ze nog steeds moedermelk drinken.

Na ongeveer anderhalf jaar verlaten de jonge poema's hun moeder om hun eigen territorium te vestigen. Het kan echter tot drie of vier jaar duren voordat ze volledig volgroeid zijn en klaar om zich voort te planten.

De gemiddelde levensduur van een poema in het wild is ongeveer 8 tot 13 jaar, maar sommige individuen kunnen ouder worden dan 20 jaar. Veel factoren kunnen de levensduur beïnvloeden, waaronder ziekten, ongelukken, jagen door mensen en concurrentie met andere poema's.

Over het algemeen volgt de levenscyclus van een poema dit patroon: geboorte, groei onder de zorg van hun moeder, onafhankelijkheid na ongeveer anderhalf jaar, volwassenheid op drie tot vierjarige leeftijd met daaropvolgende voortplanting, en uiteindelijk natuurlijke dood of sterfte door predatie of ziekte.

Leefgebied

De poema heeft het grootste verspreidingsgebied van alle wilde terrestrische zoogdieren in het westelijk halfrond, variërend van Yukon in Canada tot het zuiden van de Andes in Zuid-Amerika. Dit weerspiegelt hun vermogen om zich aan te passen aan een breed scala aan habitats.

Poema's worden gevonden in diverse omgevingen zoals bossen, prairies, woestijnen en moerassen. Ze hebben een sterke voorkeur voor locaties met veel schuilplaatsen, zoals kliffen, rotsachtige overhangsels en vegetatie. Deze plaatsen bieden niet alleen bescherming tegen roofdieren en de elementen, maar dienen ook als uitstekende locaties om prooien te besluipen.

In bergachtige gebieden kunnen ze worden gevonden op hoogtes tot 4500 meter boven de zeespiegel. In woestijnen passen ze zich aan bij extreme hitte en watergebrek door 's nachts actief te zijn en te jagen op dieren die genoeg vocht bevatten om hun behoeften te vervullen.

Hoewel ze voornamelijk worden geassocieerd met wildernisgebieden, kunnen poema's zich ook aanpassen aan randstedelijke gebieden waar er voldoende voedsel en schuilplaatsen zijn. Echter leidt dit helaas vaak tot conflicten met mensen.

Het is belangrijk op te merken dat ondanks hun brede verspreiding, de aanwezigheid van poema's sterk kan variëren binnen hun bereik. Dit is afhankelijk van factoren zoals beschikbaarheid van prooi, menselijke druk en habitatgeschiktheid.

Populatiecijfer & Beschermingsstatus

Het exacte aantal poema's in het wild is moeilijk te bepalen vanwege hun solitaire en ongrijpbare aard, maar schattingen suggereren dat er tussen de 30.000 en 50.000 individuen kunnen zijn, verspreid over Noord- en Zuid-Amerika.

In termen van beschermingsstatus, wordt de poema momenteel geclassificeerd als 'Least Concern' ('Niet bedreigd (veilig)') op de Rode Lijst van de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur (IUCN). Dit betekent dat de soort niet wordt beschouwd als in gevaar van uitsterven. Echter, deze status varieert aanzienlijk tussen verschillende regio's en populaties.

Bepaalde subpopulaties van poema's worden met meer problemen geconfronteerd dan anderen. Bijvoorbeeld, in delen van Noord-Amerika waar habitats zijn gefragmenteerd door stedelijke ontwikkeling, kunnen populaties geïsoleerd raken en kwetsbaarder worden voor bedreigingen zoals verlies aan genetische diversiteit.

Ondanks hun classificatie als 'Least Concern', worden poema's nog steeds geconfronteerd met veel bedreigingen die hun overleving op lange termijn kunnen beïnvloeden. Deze omvatten verlies van leefgebied, conflicten met mensen en vee, jacht en klimaatverandering.

Beschermingsinspanningen voor de poema variëren per regio. In sommige gebieden zijn er wetten die hen beschermen tegen jacht of het vernietigen van hun leefgebied. Andere conservatiestrategieën omvatten onderzoek naar hun gedrag en ecologie, publiekseducatie over het belang van roofdieren in ecosystemen, en pogingen om corridors te creëren die gefragmenteerde habitats met elkaar verbinden.

Communiceren: geluid van een Poema

Poema's gebruiken een verscheidenheid aan geluiden en signalen om met elkaar te communiceren. Een van de meest onderscheidende geluiden die ze maken is een luid, schel geschreeuw dat vaak wordt omschreven als een vrouw die schreeuwt. Dit geluid, dat vooral tijdens het paarseizoen wordt gehoord, wordt vermoedelijk gebruikt door vrouwtjes om mannetjes aan te trekken.

Daarnaast kunnen poema's ook grommen, brullen, blazen en miauwen. Deze geluiden worden vaak gebruikt in dreigende situaties of tijdens gevechten met andere poema's. Ze miauwen en spinnen ook wanneer ze tevreden of ontspannen zijn, vergelijkbaar met huiskatten.

Naast vocale communicatie maken poema's ook gebruik van lichaamstaal. Ze kunnen hun oren plat leggen of hun rug opbollen als ze zich bedreigd voelen. Het opheffen van de staart kan een teken zijn van opwinding of alertheid.

Visuele markeringen vormen ook een belangrijk onderdeel van de communicatie bij poema's. Ze krabben bomen of laten urine- en uitwerpselmarkeringen achter om hun territorium te markeren. Deze signalen dienen als waarschuwing voor andere poema's om het gebied te vermijden, wat helpt bij het verminderen van directe confrontaties.

Hoewel poema's meestal stil zijn en liever onopgemerkt blijven om niet de aandacht van potentiële prooien of concurrenten te trekken, biedt hun reeks vocale en non-verbale communicatiemethodes hen veel mogelijkheden om informatie over te brengen naar soortgenoten wanneer nodig.

Poema in gevangenschap

Poema in de dierentuin — et houden van poema's in gevangenschap is een complexe onderneming

Het houden van poema's in gevangenschap is een complexe onderneming, gezien hun grootte, kracht en natuurlijk gedrag. Ze worden vaak gehouden in dierentuinen en reservaten om educatieve doeleinden te dienen en bij te dragen aan conservatie-inspanningen.

In een gevangenschapsetting is het essentieel om de poema's voldoende ruimte en stimulatie te bieden om natuurlijk gedrag, zoals klimmen, springen en jagen, aan te moedigen. Hun verblijven moeten daarom grote oppervlakten hebben met verschillende soorten vegetatie, rotsformaties, schuilplaatsen en hoge plekken voor het klimmen.

Voedselverrijking is ook belangrijk voor poema's in gevangenschap. Dit kan bestaan uit het verstoppen van voedsel om hun natuurlijke jachtinstincten aan te moedigen of het bieden van puzzelspeeltjes die ze moeten oplossen om toegang te krijgen tot voedsel.

Het dieet van een poema in gevangenschap moet nauwkeurig worden gecontroleerd om overgewicht te voorkomen, aangezien ze minder actief kunnen zijn dan hun wilde tegenhangers. Dit dieet bestaat meestal uit commercieel bereid rauw vlees dat speciaal voor carnivoren is ontworpen, evenals hele prooidieren zoals konijnen of ratten.

Fokprogramma's in gevangenschap kunnen een waardevolle rol spelen bij het behoud van de soort door genetische diversiteit te behouden en mogelijk dieren voor herintroductie in het wild te fokken.

Hoewel sommige mensen poema's als huisdieren proberen te houden, wordt dit sterk afgeraden. Ondanks hun schoonheid en allure zijn poema's wilde dieren met specifieke behoeften die niet gemakkelijk in een huishoudelijke setting kunnen worden vervuld. Bovendien kan hun kracht en roofzuchtige aard hen potentieel gevaarlijk maken voor mensen en andere huisdieren.

Poema Veelgestelde Vragen

Wat eten poema's?

Poema's zijn carnivoren en hun dieet bestaat voornamelijk uit grote hoefdieren zoals herten en elanden. Ze kunnen zich echter aanpassen en ook kleinere dieren zoals knaagdieren, vogels en insecten eten.

Hoe groot kan een poema worden?

Een volwassen mannelijke poema kan tot 2 meter lang worden (inclusief de staart) en wegen tussen de 53 en 100 kilogram. Vrouwtjes zijn meestal kleiner dan mannetjes.

Waar leven poema's?

Poema's hebben het grootste verspreidingsgebied van alle wilde terrestrische zoogdieren in het westelijk halfrond, variërend van Yukon in Canada tot het zuiden van de Andes in Zuid-Amerika.

Zijn poema's bedreigd?

De poema wordt momenteel geclassificeerd als 'Least Concern' ('Niet bedreigd') op de Rode Lijst van de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur (IUCN). Echter, dit varieert aanzienlijk tussen verschillende regio's en populaties.

Hoe snel kan een poema rennen?

Poema's zijn zeer snelle dieren en kunnen snelheden bereiken tot 80 kilometer per uur bij korte achtervolgingen.

Hoe lang leeft een poema?

De gemiddelde levensduur van een poema in het wild is ongeveer 8 tot 13 jaar, maar sommige individuen kunnen ouder worden dan 20 jaar.

Zijn poema's gevaarlijk voor mensen?

Hoewel incidenten zeldzaam zijn, kunnen poema's potentieel gevaarlijk zijn voor mensen, vooral als ze hongerig of bedreigd zijn. Ze zijn echter over het algemeen schuw en vermijden menselijk contact.

Hoe communiceren poema's?

Poema's communiceren door middel van een verscheidenheid aan geluiden, waaronder grommen, brullen, miauwen en schreeuwen. Ze gebruiken ook visuele signalen zoals lichaamstaal en markeringen om hun territorium aan te geven.

Hoe vaak plant een poema zich voort?

Poema's kunnen zich voortplanten op elk moment van het jaar, hoewel er vaak een piek in de voortplanting is tijdens de wintermaanden. Na een draagtijd van ongeveer 82 tot 96 dagen baart het vrouwtje meestal tussen de één en zes jongen.

Kunnen poema's zwemmen?

Ja, hoewel ze geen aquatische soort zijn, kunnen poema's goed zwemmen en doen dit soms om prooien te vangen of rivieren over te steken.