Steur

Te vinden in: Oceaan

De steur is een grote, langlevende vis die voorkomt in zoet- en zoutwatergebieden in het noordelijk halfrond. Deze vissoort behoort tot de familie van de Acipenseridae en staat bekend om zijn kenmerkende uiterlijk met een langwerpige vorm, puntige snuit en vijf rijen beenplaten op de huid.

Steurvissen kunnen een indrukwekkende lengte bereiken. Sommige soorten, zoals de Beloega-steur, kunnen meer dan 6 meter lang worden en tot 1.000 kilogram wegen. Andere soorten, zoals de groene steur en de Atlantische steur, kunnen tussen de 2 en 5 meter lang worden.

Een opvallend kenmerk van steuren is hun lange levensduur. Veel soorten kunnen ouder dan 50 jaar worden, en sommige, zoals de Beloega-steur, kunnen zelfs meer dan 100 jaar oud worden. Dit maakt ze tot een van de langst levende vissoorten op aarde.

Steurvissen zijn bodemeters en voeden zich met een dieet dat voornamelijk bestaat uit schaaldieren, wormen en kleine vissen. Ze hebben een uniek voedingsmechanisme waarbij ze hun buisvormige mond gebruiken om voedsel van de zee- of rivierbodem te zuigen.

Een van de meest bekende producten afkomstig van de steur is kaviaar. Kaviaar wordt gemaakt van de onbevruchte eitjes van de steur en wordt wereldwijd beschouwd als een delicatesse. Vanwege deze hoge vraag naar kaviaar, samen met factoren zoals overbevissing en habitatverlies, zijn veel soorten steuren nu bedreigd of kwetsbaar voor uitsterven.

Er zijn verschillende inspanningen gaande om de steurenpopulaties te helpen herstellen, waaronder fokprogramma's en herintroductieprogramma's in hun natuurlijke habitat.

Steur taxonomische indeling

Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Actinopterygii (Straalvinnigen)
Orde: Acipenseriformes (Steurachtigen)
Familie: Acipenseridae

Steur weetjes: 8 leuke feitjes

Steuren behoren tot de oudste families van vissen, met fossiele resten die dateren tot meer dan 200 miljoen jaar geleden.
De Beloega-steur, een soort steur, is bekend om het produceren van de meest gewaardeerde kaviaar ter wereld, bekend als Beluga-kaviaar.
Steuren hebben geen schubben zoals de meeste vissen. In plaats daarvan hebben ze vijf rijen beenplaten of 'scutes' die over hun lichaam lopen voor bescherming.
Sommige soorten steuren, zoals de Atlantische steur en de witte steur, kunnen migreren over afstanden van duizenden kilometers om te paaien.
Steuren zijn bekend om hun lange levensduur. Sommige soorten, zoals de Beloega-steur, kunnen meer dan 100 jaar oud worden.
Omdat steuren in zowel zoet als zout water kunnen leven, zijn ze anadrome vissen, wat betekent dat ze naar zoetwaterrivieren trekken om te paaien.
Steuren hebben vier gevoelige baarddraden dicht bij hun mond. Deze baarddraden zijn bedekt met smaak- en tastzintuigen en helpen de steur bij het zoeken naar voedsel op de bodem van hun omgeving.
Vanwege hun grootte en kracht worden steuren in sommige culturen gezien als symbolen van kracht en uithoudingsvermogen.

Wetenschappelijke naam

De wetenschappelijke naam voor de familie van steuren is Acipenseridae. Deze naam is afgeleid van het Latijnse woord 'acipenser', dat 'stekelbaars' betekent. Dit is een verwijzing naar de unieke fysieke kenmerken van de vis, met name de scherpe, beenachtige platen of 'scutes' die over het lichaam lopen.

De Acipenseridae-familie omvat 27 soorten, verdeeld over twee geslachten: Acipenser en Huso. Het geslacht Acipenser omvat de meeste soorten steuren, terwijl het geslacht Huso twee soorten omvat, namelijk de Beloega-steur (Huso huso) en de Kaluga-steur (Huso dauricus).

De wetenschappelijke namen van individuele soorten steuren zijn vaak gebaseerd op hun geografische verspreiding of unieke fysieke kenmerken. Bijvoorbeeld, de Atlantische steur (Acipenser oxyrinchus) ontleent zijn soortnaam 'oxyrinchus' aan het Griekse 'oxys' (scherp) en 'rhynchos' (snuit), wat verwijst naar zijn puntige snuit.

Het is belangrijk om te vermelden dat de wetenschappelijke naamgeving van dieren een gestandaardiseerd systeem is dat biologen en andere wetenschappers over de hele wereld gebruiken om duidelijk te communiceren over specifieke soorten. Dit systeem, ook wel binominale nomenclatuur genoemd, geeft elke soort een unieke, tweedelige Latijnse naam - het geslacht gevolgd door de soort.

Uiterlijke kenmerken

Steur gevangen door een visser — Een steur heeft vier baarddraden dicht bij hun mond

Steurvissen zijn te herkennen aan hun unieke uiterlijk. Ze hebben een langwerpige, torpedo-achtige vorm met een puntige snuit aan het ene uiteinde en een heterocerke staart aan het andere. Een heterocerke staart betekent dat de bovenste lob langer is dan de onderste lob, wat een kenmerk is van primitieve vissoorten.

De huid van steuren is bedekt met vijf rijen beenplaten, ook wel scutes genoemd. Deze beenplaten, die zich op de rug, zijkanten en buik van de vis bevinden, zijn een soort schubben die bescherming bieden. Ze zijn sterk en stevig en geven de huid van de steur een ruw en gepantserd uiterlijk.

De kleur van een steur kan variëren afhankelijk van de specifieke soort en omgeving, maar veel soorten hebben een grijsbruine tot zwarte kleur aan de bovenzijde en een lichtere kleur aan de onderzijde. Deze kleuren helpt ze om zich te camoufleren tegen roofdieren in hun waterige habitat.

Steurvissen hebben geen tanden. In plaats daarvan hebben ze een buisvormige, naar beneden gerichte mond die ze gebruiken om voedsel van de bodem te zuigen. Ze hebben ook vier baarddraden dicht bij hun mond, die gevoelig zijn voor aanraking en helpen bij het zoeken naar voedsel op de bodem.

De grootte van steuren kan aanzienlijk variëren tussen soorten. Sommige soorten kunnen meer dan 6 meter lang worden en tot 1.000 kilogram wegen, terwijl andere soorten veel kleiner zijn. Dit maakt ze tot een van de grootste zoetwatervissen ter wereld.

Gedrag & Relatie met mensen

Steurvissen staan bekend om hun kalme en trage gedrag. Ze brengen het grootste deel van hun tijd door op de bodem van waterlichamen, waar ze met hun snuit en gevoelige baarddraden op zoek gaan naar voedsel. Ze zijn voornamelijk nachtdieren, wat betekent dat ze 's nachts actiever zijn en overdag rusten.

Hoewel steuren over het algemeen solitaire dieren zijn, kunnen ze in groepen worden aangetroffen tijdens migraties voor de paaitijd. Tijdens deze migraties zwemmen ze stroomopwaarts in rivieren om geschikte paaimogelijkheden te vinden.

De relatie tussen steuren en mensen is complex en gaat vele eeuwen terug. Vanwege hun grote omvang en waardevolle producten zoals vlees en kaviaar, zijn steuren al lange tijd een doelwit voor commerciële visserij. Dit heeft echter geleid tot overbevissing, wat een grote bijdrage heeft geleverd aan de achteruitgang van veel steurpopulaties.

Daarnaast hebben menselijke activiteiten zoals damconstructie, watervervuiling en habitatverlies ook een negatieve impact gehad op steurpopulaties. Deze activiteiten hebben de migratieroutes van steuren verstoord en hun leefgebieden aangetast.

Aan de andere kant proberen mensen ook steurpopulaties te beschermen en te herstellen door middel van verschillende conservatie-inspanningen. Dit omvat het kweken van steuren in gevangenschap en het uitzetten ervan in het wild, evenals maatregelen om hun leefgebieden te beschermen en te herstellen.

Het is ook vermeldenswaardig dat steuren een culturele en spirituele betekenis hebben voor veel inheemse volkeren over de hele wereld. In sommige culturen worden ze gezien als symbolen van kracht, uithoudingsvermogen en levensduur.

Voeding: wat eet een Steur?

Steurvissen hebben een omnivoor dieet, wat betekent dat ze zowel planten als dieren eten. Ze zijn bodemvoeders, wat betekent dat ze voornamelijk voedsel consumeren dat zich op de bodem van hun leefgebied bevindt.

Hun dieet bestaat hoofdzakelijk uit kleine organismen zoals schaaldieren, wormen en weekdieren. Ze zijn ook bekend met het eten van kleine vissen en insectenlarven. Dit voedsel wordt opgezogen van de zee- of rivierbodem met behulp van hun buisvormige mond.

Een uniek kenmerk van de voedingsgewoonten van steuren is dat ze geen tanden hebben om hun voedsel te kauwen. In plaats daarvan hebben ze een langwerpige, naar beneden gerichte snuit die ze gebruiken om de bodem te doorzoeken op voedsel. Zodra ze iets eetbaars vinden, zuigen ze het op met hun krachtige monden.

Omdat steuren in verschillende soorten waterlichamen leven, waaronder rivieren, meren en zeeën, kan hun dieet variëren afhankelijk van hun specifieke omgeving. Zo kunnen steuren in zoutwatergebieden meer zeedieren eten, terwijl die in zoetwatergebieden mogelijk meer insecten en plantmateriaal consumeren.

Hoewel steuren niet kieskeurig zijn als het gaat om hun voedsel, zijn er bepaalde tijden in hun levenscyclus - zoals tijdens het broedseizoen - waarin ze mogelijk meer voedsel consumeren of specifieke soorten voedsel zoeken. Het is belangrijk om op te merken dat overbevissing en habitatverlies invloed kunnen hebben op de beschikbaarheid van voedsel voor steuren en daarmee bijdragen aan hun bedreigde status.

Roofieren & andere Bedreigingen

Steur op de bodem van een aquarium — Een volwassen steur heeft weinig natuurlijke roofdieren vanwege hun aanzienlijke omvang.

Als jonge vissen hebben steuren een breed scala aan natuurlijke roofdieren, waaronder grotere vissen, vogels en zoogdieren. Naarmate ze ouder en groter worden, hebben ze echter minder natuurlijke roofdieren vanwege hun aanzienlijke omvang.

Ondanks het gebrek aan natuurlijke roofdieren, staan steuren onder grote druk door menselijke activiteiten. Overbevissing is een van de belangrijkste bedreigingen voor steuren. Dit komt zowel door commerciële visserij gericht op steur voor hun vlees en kaviaar, als door bijvangst in netten die bedoeld zijn voor andere soorten.

Een andere belangrijke bedreiging is habitatverlies en -degradatie. Dammen en andere waterinfrastructuur kunnen de migratieroutes van steuren blokkeren, waardoor ze niet in staat zijn om hun paaiplaatsen te bereiken. Watervervuiling, met name van zware metalen en pesticiden, kan ook schadelijk zijn voor steuren.

Klimaatverandering kan ook een impact hebben op steuren. Veranderingen in watertemperatuur en zuurstofniveaus kunnen invloed hebben op hun overleving en voortplanting. Daarnaast kunnen veranderingen in de timing en hoeveelheid van regenval de rivieromstandigheden beïnvloeden die belangrijk zijn voor de voortplanting van steuren.

Invasieve soorten kunnen ook een bedreiging vormen voor steuren. In sommige gebieden concurreren invasieve soorten met steuren om voedsel en habitat, wat kan leiden tot afname van de populaties.

Vanwege deze bedreigingen worden veel soorten steuren nu als bedreigd of kwetsbaar beschouwd. Er zijn verschillende inspanningen gaande om de populaties te helpen herstellen, waaronder fokprogramma's, herintroductieprogramma's en maatregelen om hun habitat te beschermen en te herstellen.

Voortplanting, Levensduur en Levenscyclus

Steurvissen hebben een fascinerende en complexe levenscyclus. Ze staan bekend om hun uitzonderlijk lange levensduur en late seksuele volwassenheid. Veel soorten kunnen ouder dan 50 jaar worden, en sommige, zoals de Beloega-steur, kunnen zelfs meer dan 100 jaar oud worden.

De seksuele volwassenheid van steuren kan variëren afhankelijk van de soort en het geslacht, maar over het algemeen bereiken mannetjes de seksuele volwassenheid sneller dan vrouwtjes. Bij sommige soorten kan het voor mannetjes 8 tot 12 jaar duren om seksueel volwassen te worden, terwijl het voor vrouwtjes tussen de 12 en 20 jaar kan duren.

Steurvissen zijn anadrome vissen, wat betekent dat ze migreren van zout naar zoet water om te paaien. De paaiplaatsen bevinden zich meestal in rivieren met een snelstromende ondergrond van grind of zand. Vrouwtjes leggen duizenden tot honderdduizenden eitjes, die na bevruchting aan de rivierbodem blijven kleven.

Na het uitkomen voeden de jonge steuren zich met het dooierzakje totdat ze groot genoeg zijn om zelf op zoek te gaan naar voedsel. Na een periode van groei in de rivier trekken ze naar zee of blijven ze in het zoete water, afhankelijk van de soort.

De voortplantingscyclus van steuren is niet jaarlijks. Vrouwtjes kunnen na het leggen van eieren enkele jaren wachten voordat ze opnieuw paaien. Deze lange intervallen tussen de paaiperioden, samen met factoren zoals overbevissing en habitatverlies, dragen bij aan de kwetsbaarheid van steuren voor overexploitatie en uitsterven.

Het is belangrijk op te merken dat steurpopulaties worden bedreigd door verstoringen in hun migratieroutes door dammen en andere menselijke activiteiten. Deze verstoringen kunnen het vermogen van steuren om hun paaiplaatsen te bereiken belemmeren, wat een negatieve invloed heeft op hun voortplanting en overleving.

Leefgebied

Steurvissen zijn te vinden in gematigde wateren van het noordelijk halfrond. Hun verspreidingsgebied strekt zich uit over Noord-Amerika, Europa en Azië. In Noord-Amerika komen ze voor van de Golf van Mexico tot de subarctische rivieren van Canada. In Europa en Azië zijn ze te vinden in de Zwarte Zee, de Kaspische Zee, de Aralzee en de grote riviersystemen die daarin uitmonden, evenals in de noordelijke wateren van Siberië.

Steurvissen zijn zowel in zoet als zout water te vinden. Ze brengen een groot deel van hun leven door in zeeën en oceanen, maar trekken naar zoetwaterrivieren om te broeden. Dit gedrag staat bekend als anadromie. Sommige soorten steuren, zoals de groene steur en de witte steur, worden echter voornamelijk in zoetwateromgevingen aangetroffen.

Het leefgebied van steuren varieert afhankelijk van hun specifieke soort en levensstadium. Als bodembewoners geven ze de voorkeur aan gebieden met een zachte bodem waarin ze kunnen foerageren naar voedsel. Ze hebben ook snelle, zuurstofrijke stromingen nodig voor de voortplanting. Jonge steuren verblijven na het uitkomen vaak in ondiepe, beschutte gebieden zoals zijrivieren en estuaria, voordat ze naar diepere wateren migreren.

Het moet worden opgemerkt dat het leefgebied van steuren wordt bedreigd door menselijke activiteiten zoals damconstructie, watervervuiling en habitatverlies. Deze bedreigingen hebben een negatieve invloed op de populaties van steuren en dragen bij aan hun huidige bedreigde status.

Populatiecijfer & Beschermingsstatus

Kaviaar, onbevruchte eitjes van de steur, wordt wereldwijd beschouwd als een delicatesse

Het exacte populatiecijfer van steuren wereldwijd is moeilijk vast te stellen vanwege hun brede verspreiding en de verschillende soorten die onder deze familie vallen. Wat echter wel duidelijk is, is dat de populaties van veel steurensoorten in de afgelopen decennia dramatisch zijn afgenomen.

Volgens de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur (IUCN) worden bijna alle soorten steuren bedreigd. Dit omvat soorten die als 'Kwetsbaar' (Vulnerable), 'Bedreigd' (Endangered) en 'Ernstig bedreigd' (Critically Endangered) worden beschouwd. Een aantal soorten, zoals de Chinese steur en de Syrische steur, zijn mogelijk al 'Uitgestorven' (Extinct).

De belangrijkste redenen voor deze achteruitgang zijn overbevissing, verlies van leefgebied en vervuiling. In het bijzonder heeft de hoge vraag naar kaviaar, een product gemaakt van de onbevruchte eitjes van steuren, geleid tot intensieve visserij die vele populaties heeft gedecimeerd.

Er zijn verschillende inspanningen gaande om steurenpopulaties te beschermen en te herstellen. Dit omvat maatregelen zoals visserijbeperkingen, herintroductieprogramma's en habitatbescherming. Daarnaast zijn er ook fokprogramma's opgezet om het aantal steuren in gevangenschap te vergroten en vervolgens in het wild uit te zetten.

Desondanks blijven steuren een van de meest bedreigde groepen dieren ter wereld, en er is nog veel werk aan de winkel om hun populaties te helpen herstellen en hun overleving op lange termijn te waarborgen.

Communiceren: geluid van een Steur

In tegenstelling tot sommige dieren die complexe geluiden of signalen gebruiken om te communiceren, zijn steuren over het algemeen stille dieren en is er weinig bekend over hun communicatiemethoden. Ze hebben geen bekende vocale capaciteiten of specifieke geluiden die ze maken voor communicatie.

Echter, zoals veel vissen, gebruiken steuren waarschijnlijk andere zintuigen dan gehoor om te navigeren en te reageren op hun omgeving. Ze hebben een zeer gevoelig zijlijnsysteem - een reeks speciale sensoren langs hun lichaam - dat trillingen en drukveranderingen in het water detecteert. Dit systeem kan hen helpen bij het lokaliseren van prooien, het detecteren van roofdieren en mogelijk ook bij interacties met andere steuren.

Daarnaast hebben steuren vier gevoelige baarddraden dicht bij hun mond. Deze baarddraden zijn bedekt met smaak- en tastzintuigen en helpen de steur bij het zoeken naar voedsel op de bodem van hun leefomgeving.

Wat betreft voortplantingsgedrag, is er bewijs dat mannelijke steuren een soort "dans" uitvoeren rond vrouwtjes tijdens de paaitijd. Dit gedrag zou een vorm van non-verbale communicatie kunnen zijn om paarbereidheid te signaleren.

Over het algemeen is er echter meer onderzoek nodig om volledig te begrijpen hoe steuren communiceren en interactie hebben met elkaar en met hun omgeving.

Steur in gevangenschap

Witte steur in een aquarium — Steuren kunnen tot wel 100 jaar oud worden

Het houden van steuren in gevangenschap is zowel een uitdaging als een noodzaak, gezien hun bedreigde status in het wild. Ze worden in gevangenschap gehouden voor verschillende doeleinden, waaronder onderzoek, conservering, en commerciële productie van kaviaar en vlees.

Steuren vereisen specifieke omstandigheden om te gedijen in gevangenschap. Ze hebben grote, goed gefilterde tanks of vijvers nodig met voldoende ruimte om te zwemmen, aangezien sommige soorten zeer groot kunnen worden. De watertemperatuur en zuurstofniveaus moeten ook nauwkeurig worden gecontroleerd, aangezien steuren gevoelig zijn voor veranderingen in hun omgeving.

Voeding is een ander belangrijk aspect van de zorg voor steuren in gevangenschap. Ze zijn bodemvoeders en consumeren een dieet van schaaldieren, wormen en kleine vissen. In gevangenschap worden ze vaak gevoerd met speciaal samengesteld voer dat alle benodigde voedingsstoffen bevat.

Fokprogramma's in gevangenschap spelen een cruciale rol bij de conservering van steuren. Deze programma's helpen niet alleen om het aantal steuren te vergroten, maar ze bieden ook waardevolle mogelijkheden voor onderzoek en het leren over de biologie en het gedrag van deze vissen.

Alhoewel het fokken van steuren in gevangenschap nuttig kan zijn voor conserveringsdoeleinden, is het geen vervanging voor het behoud van hun natuurlijke habitats. Het succes op lange termijn van de conservering van steuren hangt af van een combinatie van inspanningen in gevangenschap en in het wild.

Het is ook belangrijk op te merken dat steuren langlevende vissen zijn die tientallen jaren kunnen leven. Dit betekent dat het houden van steuren in gevangenschap een langdurige verplichting is die constante zorg en monitoring vereist.

Steur Veelgestelde Vragen

Wat eten steuren?

Steuren zijn bodemvoeders en hun dieet bestaat voornamelijk uit kleine organismen zoals schaaldieren, wormen en weekdieren. Ze eten ook kleine vissen en insectenlarven.

Hoe lang kunnen steuren leven?

Veel soorten steuren kunnen ouder dan 50 jaar worden, en sommige, zoals de Beloega-steur, kunnen zelfs meer dan 100 jaar oud worden. Dit maakt ze tot een van de langst levende vissoorten op aarde.

Waar komen steuren voor?

Steuren zijn te vinden in gematigde wateren van het noordelijk halfrond. Hun verspreidingsgebied strekt zich uit over Noord-Amerika, Europa en Azië. Ze zijn zowel in zoet als zout water te vinden.

Waarom worden steuren bedreigd?

De belangrijkste bedreigingen voor steuren zijn overbevissing, verlies van leefgebied en vervuiling. In het bijzonder heeft de hoge vraag naar kaviaar geleid tot intensieve visserij die vele populaties heeft gedecimeerd.

Wat is kaviaar en waarom komt het van steuren?

Kaviaar is een delicatesse die wordt gemaakt van de onbevruchte eitjes van de steur. Het wordt wereldwijd gewaardeerd om zijn rijke en subtiele smaak. De hoge vraag naar kaviaar heeft echter bijgedragen aan de overbevissing en achteruitgang van vele steurenpopulaties.

Hoe groot kunnen steuren worden?

De grootte van steuren kan aanzienlijk variëren tussen soorten. Sommige soorten kunnen meer dan 6 meter lang worden en tot 1.000 kilogram wegen, terwijl andere soorten veel kleiner zijn. Dit maakt ze tot een van de grootste zoetwatervissen ter wereld.