Keizerspinguïn

Te vinden in: Antarctica, Oceaan

Aptenodytes forsteri

De keizerspinguïn (Emperor penguin in het Engels) is de grootste pinguïnsoort ter wereld. Volwassen keizerspinguïns hebben een hoogte van gemiddeld 1,1 meter en een gewicht van ongeveer 22 tot 45 kilogram. Ze zijn alleen te vinden in Antarctica.

Opvallend aan de keizerspinguïn zijn hun strakke, zwart-witte veren met een vleugje oranje rond de nek, oren en op de borst. Deze verschillende kleuren werken als uitstekende camouflage tijdens het zwemmen en beschermen ze tegen roofdieren.

Keizerspinguïns zijn vooral bekend om hun unieke broedgedrag. In tegenstelling tot andere vogelsoorten, begint de broedperiode in de winter. Het mannetje broedt het enige ei uit dat het vrouwtje legt, terwijl het vrouwtje naar zee gaat om te voeden en haar energiereserves aan te vullen. Het ei wordt door het mannetje warm gehouden in de plooien van de huid boven de poten, dit komt door het gebrek aan nestmateriaal op het Antarctische ijs.

In de winter kunnen de temperaturen dalen tot -60 graden Celsius. Een groep mannelijke keizerspinguïns vormt een hechte kolonie om warm te blijven. Ze zorgen niet alleen voor het ei, maar ook voor de uitgekomen jongen tot het vrouwtje terugkeert.

Het dieet van de keizerspinguïn bestaat voornamelijk uit schaal- en weekdieren, vissen en inktvissen. Ze zijn uitzonderlijke duikers en kunnen duiktijden van meer dan 20 minuten halen op dieptes van meer dan 500 meter.

Keizerspinguïn taxonomische indeling

Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Aves (Vogels)
Orde: Sphenisciformes (Pinguïns)
Familie: Spheniscidae (Pinguïns)
Geslacht: Aptenodytes
Wetenschappelijke naam: Aptenodytes forsteri

Keizerspinguïn weetjes: 8 leuke feitjes

Keizerspinguïns zijn de grootste van alle bestaande soorten pinguïns, met een hoogte tot 122 centimeter en een gewicht van 22 tot 45 kilogram.
Hoewel ze niet kunnen vliegen, zijn keizerspinguïns indrukwekkende zwemmers. Ze kunnen snelheden bereiken tot 15 kilometer per uur en tot wel 500 meter diep duiken.
Keizerspinguïns zijn bekend om hun unieke broedgedrag. Tijdens de lange, donkere Antarctische winter houdt het mannetje het enige ei van het koppel warm in een broedzak boven zijn voeten, terwijl het vrouwtje naar zee gaat om te eten.
Ze zijn in staat om tot twee maanden zonder eten te overleven, terwijl ze wachten tot hun partner terugkeert. Gedurende deze tijd kunnen ze de helft van hun lichaamsgewicht verliezen.
Deze soort pinguïns leeft het meest zuidelijk van alle vogelsoorten, in het koude en harde klimaat van Antarctica.
Keizerspinguïns kunnen ongelooflijke afstanden afleggen op het ijs. Ze kunnen zowel lopen als op hun buik schuiven, waarbij ze hun sterke vleugels en voeten gebruiken om zich voort te stuwen.
De roep van een keizerspinguïn is van kilometers ver te horen. Dit is van cruciaal belang om met hun partner te communiceren tijdens het broedseizoen in de uitgestrekte, winderige wildernis van Antarctica.
Aangezien de temperatuur in het leefgebied van de keizerspinguïn kan dalen tot -60 graden Celsius, hebben deze dieren een aantal unieke aanpassingen ontwikkeld om te kunnen overleven. Een daarvan is hun veerlaag, die bestaat uit een dichte laag van waterdichte veren. Het houdt de huid droog en vermindert het warmteverlies.

Wetenschappelijke naam

De wetenschappelijke naam voor de keizerspinguïn is Aptenodytes forsteri. Deze naam is afkomstig uit de Griekse en Latijnse talen. 'Aptenodytes' kan worden vertaald als 'gevederde duiker', een geschikte beschrijving voor deze vogelsoort omdat keizerspinguïns bekend staan om hun uitzonderlijke duikvermogen. De term is een samenstelling van het Griekse 'aptenos' dat 'gevleugeld' betekent en 'dytes' dat 'duiker' betekent.

Het tweede deel van de naam, 'forsteri', is een eerbetoon aan Johann Reinhold Forster. Forster was een Duitse natuuronderzoeker die samen met zijn zoon Georg deelnam aan de tweede reis van ontdekkingsreiziger James Cook in de jaren 1770. Hoewel de Forsters de eerste waren die de keizerspinguïn zagen en beschreven, was het niet tot enkele decennia later dat de vogels hun huidige wetenschappelijke naam kregen.

Uiterlijke kenmerken

De keizerspinguïn is de grootste soort pinguïn en springt er qua uiterlijk meteen uit vanwege zijn indrukwekkende postuur. Volwassen keizerspinguïns hebben een gemiddelde lengte van 100 tot 120 centimeter en wegen tussen de 22 en 45 kilogram. Mannetjes zijn iets groter en zwaarder dan de vrouwtjes.

Hun scherp onderscheiden kleurpatroon is een ander opvallend kenmerk. Ze hebben blikschijnend zwarte rug- en vleugelveren, terwijl hun voorkant overwegend wit is. De zijkant van hun nek heeft een aantrekkelijke oranje-gouden kleur, die doorgaat tot aan hun oren.

Een kenmerkende eigenschap van de keizerspinguïn zijn de vleugels. Deze lijken meer op vinnen en zijn perfect aangepast aan hun leefomgeving. Harde en strakke vleugelveren worden bij elkaar gehouden door een dunne laag huid, wat bijdraagt aan het stroomlijnende effect tijdens het zwemmen. De vleugelspanwijdte kan variëren van 76 tot 89 centimeter.

Hun staart is stevig en kort, waardoor deze nuttig is als steun bij het rusten of broeden. In tegenstelling tot andere vogels, kunnen keizerspinguïns hun staartveren niet uitspreiden.

Verder hebben ze een zware snavel, die naar beneden kromt. De bovenkaak is donker zwart, terwijl de onderkaak grijs is met een dun roze lijntje. Ze hebben helder oranje ogen, wat bijdraagt aan hun opvallende verschijning.

Hun poten en voeten zijn sterk, vlezig en goed aangepast aan het klimmen over rotsachtig terrein. Ze zijn zwart aan de bovenkant en wit aan de onderkant met scherpe, zwarte nagels. Ze hebben ook kleine, stevige tenen die worden gebruikt voor het graven in ijs of sneeuw.

Gedrag & Relatie met mensen

Keizerspinguïns zijn buitengewoon sociaal en coöperatief in hun gedrag. Ze leven in grote kolonies, waarvan sommige uit duizenden individuen bestaan. In deze kolonies werken pinguïns samen om warm te blijven in de bittere Antarctische kou. Ze doen dit door dicht bij elkaar te blijven in een compacte groep waar ze regelmatig van plaats ruilen, zodat elk individu een kans krijgt om op te warmen in het midden van de groep.

Wat betreft reproductief gedrag, zijn keizerspinguïns uniek onder vogels omdat ze hun enige ei leggen in het midden van de Antarctische winter. Het mannetje broedt het ei uit op zijn voeten onder een speciale huidplooi, terwijl het vrouwtje naar zee terugkeert om te eten. Als het vrouwtje terugkeert, neemt zij de zorg voor de jongen over, terwijl de man naar zee gaat om te voeden.

Ondanks het imago dat ze hebben als schattige en komische dieren, zijn keizerspinguïns wilde dieren die we moeten respecteren. Hoewel ze doorgaans niet agressief zijn tegenover mensen, kunnen ze zich, net zoals elk dier in het wild, bedreigd voelen en zichzelf proberen te verdedigen. Ze kunnen hun krachtige zwemvleugels gebruiken om zichzelf te beschermen, of ze kunnen proberen te bijten als ze zich bedreigd voelen.

Mensen en keizerspinguïns hebben een grotendeels indirecte relatie. Onderzoek naar deze bijzondere vogels draagt veel bij aan onze kennis over klimaatverandering, omdat hun overleving sterk afhankelijk is van zee-ijs, dat door de opwarming van de aarde verdwijnt. Bovendien worden keizerspinguïns vaak gebruikt als een icoon voor instandhouding en milieubescherming vanwege hun unieke leven in het besneeuwde landschap van Antarctica.

Hoewel toerisme naar Antarctica een manier is voor mensen om persoonlijk contact te hebben met pinguïns, wordt het strikt gereguleerd om verstoring van de dieren tot een minimum te beperken. Bezoekers worden doorgaans geadviseerd om minimaal 5-10 meter afstand te houden van de vogels en hen niet te benaderen, maar in plaats daarvan te wachten tot de vogels naar hen toe komen. Deze regels zijn bedoeld om te voorkomen dat menselijke aanwezigheid de normale activiteiten van de vogels verstoort, inclusief broeden, voeren, ruien en rusten.

Voeding: wat eet een Keizerspinguïn?

De voeding van keizerspinguïns bestaat voornamelijk uit vis, inktvis en krill. De exacte samenstelling van het dieet zal echter variëren, afhankelijk van het seizoen en de beschikbaarheid van prooien. Bij gebrek aan hun favoriete voedsel kunnen keizerspinguïnen overstappen op andere soorten zeebewoners.

Vissen vormen het voornaamste deel van het dieet van een keizerspinguïn. Ze vangen vooral Antarctische ijsvissoorten. Daarnaast kunnen ze ook prooien als inktvis en kreeftachtigen zoals krill vangen. Deze diepzeevoeding is rijk aan eiwitten en voedingsstoffen, wat hen helpt om te overleven in de ruige Antarctische omstandigheden.

De manier waarop keizerspinguïns jagen is ook bijzonder. Ze kunnen tot 500 meter diep duiken en daarbij tot 20 minuten onder water blijven. Dit stelt hen in staat om prooien te vangen die voor andere zeedieren onbereikbaar zijn.

Mannetjes vasten tot wel vier maanden tijdens het uitbroeden van het ei, terwijl de vrouwtjes naar zee gaan om te voeden. Vrouwtjes komen dan terug om hun maaginhoud over te dragen aan hun kuikens door voeden via braaksel.

Het is belangrijk op te merken dat, ondanks de extreme omgeving en de uitdagingen die gepaard gaan met het vinden van voedsel, keizerspinguïnen efficiënte jagers zijn. Ze staan bekend om hun vermogen om een grote hoeveelheid voedsel in één keer te consumeren en dit op te slaan als vetreserves, waardoor ze in staat zijn om lange periodes zonder voedsel door te brengen.

Roofieren & andere Bedreigingen

De keizerspinguïn wordt hoofdzakelijk bedreigd door natuurlijke predatoren en door milieufactoren die beïnvloed worden door menselijke activiteiten.

Natuurlijke predatoren van de keizerspinguïn zijn voornamelijk de orka en de Antarctische zeehond. Orka's jagen vaak op keizerspinguïns wanneer deze in het water zijn om te vissen. Ook Antarctische zeehonden zijn gekend voor het jagen op keizerspinguïns, vooral op kuikens die zich nog op het land bevinden.

Buiten deze natuurlijke roofdieren is er nog een andere bedreiging die een grote rol speelt: klimaatverandering. De opwarming van de aarde heeft invloed op de ijskappen van Antarctica, waar de keizerspinguïn broedt. Door het smelten van deze ijskappen kunnen broedkolonies verdwijnen, wat een grote impact heeft op de populatie van keizerspinguïns.

Daarnaast speelt ook industriële visserij een rol. Het dieet van de keizerspinguïn bestaat voornamelijk uit krill, kleine schaaldieren die in grote hoeveelheden in de Antarctische wateren te vinden zijn. Door overmatige visserij, voor zowel menselijk consumptie als voor de vismeelproductie, wordt krill schaarser, wat indirect invloed heeft op de voedselvoorziening van de keizerspinguïn en dus op de populatiegrootte.

Milieuschadelijk gedrag door mensen, zoals olielekkages en plasticvervuiling, vormt eveneens een bedreiging voor de keizerspinguïn. De veren van pinguïns zijn zo ontworpen dat ze water afstoten en luchtbellen vasthouden voor isolatie en drijfvermogen. Olie kan deze eigenschappen aantasten, waardoor de dieren onderkoeling en verstikking kunnen ervaren. Plastic afval in de oceaan kan leiden tot verstrikking en inslikken, wat fataal kan zijn voor deze dieren.

Voortplanting, Levensduur en Levenscyclus

De voortplanting van de keizerspinguïn is een uniek en fascinerend proces. Het meest opmerkelijke aspect is wellicht dat de voortplanting zich voordoet tijdens de koudste tijd van het jaar in Antarctica - de winter. Wanneer het tijd is om te paren, verzamelen de pinguïns zich in kolonies. De vrouwtjes leggen vervolgens slechts één ei, dat ze overhandigen aan de mannetjes om te broeden.

Het mannetje balanceert het ei voorzichtig op de bovenkant van zijn poten, bedekt met een broedzak, een speciale huidplooi om het ei warm te houden. Dit vindt plaats tijdens de donkere, koude wintermaanden, terwijl het vrouwtje naar zee vertrekt om zich te voeden en haar energiereserves aan te vullen. Het mannetje vast in deze periode en kan tot 45% van zijn lichaamsgewicht verliezen.

Na een broedperiode van ongeveer 65 dagen komt het ei uit in augustus of september. Wanneer het vrouwtje terugkeert, herkent ze haar partner en kuiken door hun roep, en neemt ze de voedende rol op zich door het kuiken voedsel aan te bieden dat ze in haar maag heeft opgeslagen. Het mannetje gaat dan op zoek naar voedsel op zee.

De levensduur van een keizerspinguïn wordt geschat op ongeveer 15 tot 20 jaar, maar sommige exemplaren kunnen zelfs tot 50 jaar oud worden. Het leven van een keizerspinguïn wordt gekenmerkt door cycli van voeden en vasten, broeden en zeevluchten. Na het verlaten van het nest, besteedt het jong veel tijd op zee en keert rond de leeftijd van vier of vijf jaarlijks terug naar de kolonie om te broeden .

Aangezien de levenscyclus van de keizerspinguïn zo nauw verweven is met de harde Antarctische omstandigheden, kan ontwrichting door klimaatverandering, waaronder stijgende temperaturen en afnemend zeeijs, ernstige gevolgen hebben voor hun overleving. De unieke levensstijl en aanpassingsvermogen van de keizerspinguïn maken het een van de meest bijzondere dieren ter wereld.

Leefgebied

De keizerspinguïn is een vogelsoort die uitsluitend voorkomt op Antarctica. Dit dier verblijft het grootste deel van zijn leven in de koudste en meest barre omgeving op aarde. De temperaturen in hun omgeving kunnen dalen tot -60 graden Celsius en de wind kan snelheden bereiken tot 200 km/u.

Antarctica wordt gekenmerkt door enorme ijsvlaktes, zowel op land als op zee. De keizerspinguïn leeft voornamelijk op het zee-ijs rondom het vaste land van Antarctica. Het verspreidingsgebied van dit dier omvat vrijwel de gehele kustlijn van het continent. Ze migreren niet en hebben geen vaste woonplaats, maar blijven altijd in de nabijheid van de Antarctische wateren.

Het leefgebied van de keizerspinguïn is gekoppeld aan de beschikbaarheid van zee-ijs, dat ze gebruiken om te rusten, te broeden en te ontsnappen aan roofdieren. Bovendien is het zee-ijs een cruciale plaats om te jagen op hun voedsel, dat voornamelijk bestaat uit vis, inktvis en krill. Ze duiken tot dieptes van meer dan 500 meter om te jagen, en kunnen ongeveer 15 minuten onder water blijven.

Ondanks de barre omstandigheden waarin ze leven, vormen keizerspinguïns kolonies van duizenden dieren tijdens het broedseizoen, die kunnen oplopen tot wel 40.000 individuen. Dit biedt hen bescherming tegen de kou en roofdieren.

Al met al heeft de keizerspinguïn een uitzonderlijk vermogen om zich aan te passen aan de uitdagingen van een levenslange verblijf in een van de meest extreme omgevingen ter wereld.

Populatiecijfer & Beschermingsstatus

De keizerspinguïn heeft een geschatte populatie van rond de 595.000 individuen. Het zijn sociale dieren die in grote kolonies leven. De populatie wordt echter geacht te dalen. Volgens de International Union for Conservation of Nature (IUCN) wordt de keizerspinguïn gecategoriseerd als 'Near Threatened', in het Nederlands vertaald als 'Gevoelig'. Deze status geeft aan dat het dier waarschijnlijk spoedig in gevaar komt als er geen maatregelen worden genomen om de populatiegrootte te beschermen. De voornaamste dreigingen voor de keizerspinguïn zijn klimaatverandering en de gevolgen daarvan, zoals het smelten van zee-ijs waarop ze broeden.

Communiceren: geluid van een Keizerspinguïn

Keizerspinguïns communiceren voornamelijk via vocale signalen en lichaamstaal. Hoewel pinguïns niet het kenmerkende 'zinggedrag' vertonen dat te vinden is bij sommige vogelsoorten, gebruiken ze hun stem wel op unieke manieren om met elkaar te communiceren.

Een van de belangrijkste functies van vocale communicatie bij keizerspinguïns is herkenning. Met duizenden pinguïns die dicht bij elkaar in een kolonie leven, is het essentieel dat individuen in staat zijn om hun partner of kuiken te onderscheiden. Elke keizerspinguïn heeft een uniek 'stemgeluid', waardoor partners en ouders met hun jongen kunnen communiceren en elkaar kunnen vinden, zelfs in een drukke kolonie.

Volwassen keizerspinguïns produceren over het algemeen twee soorten vocale signalen: het ‘ecstatic display song’ en het ‘mutual display song’. Het ecstatic display song wordt vaak gebruikt door mannetjes tijdens het broedseizoen om hun aanwezigheid aan te kondigen en een partner aan te trekken. Het bestaat uit ritmische geluiden waarvan de frequentie geleidelijk toeneemt, gevolgd door een reeks korte, pulserende geluiden. Het mutual display song wordt daarentegen meestal uitgevoerd als een duet tussen partners, en bestaat uit complexe, afwisselende roepen.

Lichaamstaal wordt ook gebruikt als een manier van communiceren. Door hun houding of het bewegen van hun vinnen en kop, kunnen ze hun emoties of intenties overbrengen naar andere pinguïns. Dit wordt vooral gezien tijdens paringsrituelen, wanneer pinguïns hun vinnen ritmisch bewegen en hun hoofd heen en weer draaien om een partner aan te trekken.

Niet alle communicatie bij keizerspinguïns is echter vocaal of visueel. Zoals veel vogelsoorten gebruiken ze ook tactiele communicatie, zoals snavelen en elkaar aanraken met hun vinnen bij het verzorgen van veren en tijdens paringsrituelen.

Keizerspinguïn in gevangenschap

De keizerspinguïn is een van de meest uitdagende dieren om in gevangenschap te houden vanwege zijn unieke en complexe behoeften aan omgeving en dieet.

In hun natuurlijke habitat bevinden keizerspinguïns zich in de ijskoude omgeving van Antarctica. In gevangenschap dienen de omstandigheden zo goed mogelijk nagebootst te worden. Dit betekent temperaturen die ruim onder het vriespunt liggen, aangezien de temperaturen in de Antarctische zomer slechts oplopen tot een maximum van -2 °C en in de winter kunnen dalen tot zelfs -60 °C.

Een ander belangrijk aspect van hun levensstijl is zwemmen, waar ze bijzonder goed in zijn. Toegang tot grote, diepe zwembaden is essentieel, omdat ze kunnen duiken tot diepten tot 500 meter en tot wel 20 minuten lang onder water kunnen blijven. Deze zwembaden moeten gekoeld zijn, aangezien ze de lichaamstemperatuur van de pinguïn kunnen verhogen, wat leidt tot warmtestress.

Keizerspinguïns hebben ook een specifiek dieet nodig om gezond te blijven. Hun dieet bestaat voornamelijk uit vissen, zoals krill, pleuragramma antarctica en spiering, alsook verschillende soorten inktvissen. Deze voedingssoorten leveren de voedingsstoffen en vetten die nodig zijn voor de pinguïns om zich te kunnen handhaven in de extreem koude omstandigheden van hun natuurlijke habitat.

Bovendien hebben ze een sterk sociaal gedrag en leven ze in kolonies, waarbij ze vaak nauw contact hebben met andere individuen. Het in groepsverband houden van deze soort is daarom essentieel om stress en eenzaamheid te minimaliseren.

Voor de voortplanting is te zeggen dat dit bij deze soort een uniek proces is. Keizerspinguïns paren tussen maart en april en leggen slechts één ei, wat ze gedurende de wintermaanden bebroeden. Het vrouwtje draagt het ei over aan het mannetje, die het ei op zijn voeten houdt en het warm houdt met een speciale huidplooi. Het vrouwtje gaat dan ongeveer twee maanden de zee in om te foerageren en te eten. Als ze terugkeert, geeft het mannetje het pas uitgekomen kuiken aan het vrouwtje. Om dit gedrag te stimuleren in de gevangenschap, kan het noodzakelijk zijn om speciale broedapparatuur te gebruiken.

Al met al, hoewel het mogelijk is om keizerspinguïns in gevangenschap te houden, is dit niet eenvoudig vanwege de unieke uitdagingen en behoeften. Daarom worden ze, buiten een paar speciale instituten met de geschikte omstandigheden, niet vaak in dierentuinen of aquaria gehouden.

Keizerspinguïn Veelgestelde Vragen

Waar leven keizerspinguïns doorgaans?

Keizerspinguïns komen voor in de koude, ijzige omgevingen van Antarctica. Ze brengen het merendeel van hun tijd door in de oceaan op zoek naar voedsel, maar keren terug naar het land of zee-ijs voor het broeden en ruien.

Hoe groot kan een keizerspinguïn worden?

Keizerspinguïns zijn de grootste van alle pinguïnsoorten. Ze kunnen een hoogte bereiken van 100 tot 120 centimeter en wegen doorgaans tussen 22 en 45 kilogram, afhankelijk van het seizoen en de beschikbaarheid van voeding.

Wat is het dieet van een keizerspinguïn?

Het dieet van de keizerspinguïn bestaat voornamelijk uit vis, krill en inktvis. Ze kunnen tot 500 meter diep duiken en tot 20 minuten onder water blijven om op voedsel te jagen.

Hoe reproduceren keizerspinguïns zich?

Het fokseizoen begint in de herfst, wanneer de temperaturen in Antarctica tot -60°C kunnen dalen. Het vrouwtjes legt één ei, dat vervolgens door het mannetje wordt uitgebroed onder zijn buikplooi om het te beschermen tegen de kou. Dit terwijl het vrouwtje naar zee gaat om voedsel te zoeken, een reis die enkele maanden kan duren. Als ze terugkeert, draagt het mannetje de zorg over aan het vrouwtje terwijl hij op zijn beurt voedsel gaat zoeken.

Wat zijn enkele belangrijke eigenschappen om te overleven in hun omgeving?

Om de koude temperaturen te weerstaan, hebben keizerspinguïns verschillende aanpassingen, waaronder een dikke laag vet en stevige veren voor isolatie. Ze hebben ook speciale bloedvaten in hun vleugels en benen die de warmteoverdracht minimaliseren en helpen hun lichaamswarmte vast te houden. Daarnaast houden ze zichzelf warm door in grote groepen bij elkaar te blijven, een gedrag dat bekend staat als "huddling".

Wat zijn de bedreigingen voor de keizerspinguïn?

Klimaatverandering vormt het grootste gevaar voor de keizerspinguïn. Het verlies van zee-ijs door opwarming van de aarde heeft een directe invloed op hun broedgewoontes en voedselbeschikbaarheid. Verder kunnen olielekken, overbevissing en verstoring van hun leefgebied door toerisme of onderzoek ook problemen opleveren voor deze soort.