Inhoudsopgave

Classificatie Weetjes Wetenschappelijke naam Uiterlijk Gedrag & Relatie met mensen Dieet Roofieren & andere Bedreigingen Leefgebied Populatie Communiceren Gevangenschap Veelgestelde vragen

Aardvarken

Te vinden in: Afrika

Orycteropus afer

Het aardvarken, ook bekend als de miereneter, is een uniek en fascinerend dier dat voornamelijk in de savannes van sub-Sahara Afrika leeft. Dit dier, met zijn naam die letterlijk 'aarde-varken' betekent, onderscheidt zich door zijn ongewone uiterlijk. Het heeft een langwerpig lichaam, een smalle kop met een lange romp, grote ogen en zeer sterke klauwen. Ze wegen tussen de 50 en 80 kilogram en kunnen tot 1,2 meter lang worden, exclusief hun staart, die een extra 70 centimeter kan toevoegen.

Het aardvarken is een nachtdier, wat betekent dat het overdag slaapt en 's nachts actief wordt. Het voedt zich voornamelijk met mieren en termieten. Dankzij zijn scherpe klauwen en sterke snuit kan het de harde mierennesten en termietenheuvels openbreken om voedsel te vinden.

Ondanks hun schijnbaar langzame aard en lomp uiterlijk, zijn aardvarkens verbazingwekkend goede gravers. Ze gebruiken hun klauwen om ondergrondse tunnels te graven voor schuilplaatsen, die ze verlaten als ze te vuil worden en een nieuwe graven.

Wat de voortplanting betreft, zijn aardvarkens solitair totdat ze paren. De draagtijd is ongeveer zeven maanden waarna meestal één jong geboren wordt. Het jong blijft tot zes maanden bij de moeder voordat het zelfstandig wordt.

Hoewel deze unieke schepsels bestand zijn tegen vele roofdieren dankzij hun scherpe klauwen en ondergrondse schuilplaatsen, worden ze bedreigd door de verwoesting van hun leefgebied, wat hun voedselbronnen vermindert. Ze worden dus beschouwd als dieren die bescherming nodig hebben.

Aardvarken taxonomische indeling

Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Mammalia (Zoogdieren)
Orde: Tubulidentata (Buistandigen)
Familie: Orycteropodidae (Aardvarkens)
Geslacht: Orycteropus
Wetenschappelijke naam: Orycteropus afer

Aardvarken weetjes: 13 leuke feitjes

Het aardvarken is het enige levende diersoort in de orde Tubulidentata.
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is het aardvarken niet verwant aan het varken. Het zijn eigenlijk meer verwant aan olifanten.
Een volwassen aardvarken weegt gemiddeld tussen de 40 en 80 kilogram.
Aardvarkens hebben een uitstekend reukvermogen, dat ze gebruiken om voedsel te vinden en roofdieren te detecteren.
Ze kunnen tot 4 meter lange tunnels graven met hun sterke klauwen en scherpe tanden.
Aardvarkens zijn nachtdieren en spenderen het grootste deel van hun dag slapend in hun holen.
Een aardvarken eet voornamelijk termieten en mieren, en kan tot 50.000 insecten in één nacht eten.
Ze hebben een lange, kleverige tong die tot 30 centimeter lang kan worden.
Hoewel ze goed kunnen zwemmen, besteden aardvarkens het liefst hun tijd op het land.
Hun voortplantingscyclus is één van de langste onder de zoogdieren, met een draagtijd van zeven maanden.
In het Afrikaans betekent "aardvarken" "aard varken" of "grond varken".
Het maakt deel uit van de traditionele Afrikaanse folklore en wordt beschouwd als een gelukssymbool.
Met hun scherpe klauwen en sterke benen kunnen aardvarkens in slechts vijf minuten een nieuw hol graven.

Wetenschappelijke naam

De wetenschappelijke naam van het aardvarken is "Orycteropus afer". Deze naam komt van het Griekse "orykteros", wat "graaier" betekent, en "pous" wat "voet" betekent. Dus, in essentie betekent de naam "graaivoet". De term "afer" is Latijns voor "Afrika", dus de volledige wetenschappelijke naam betekent "de graaivoet uit Afrika". Dit is een verwijzing naar zowel het continent waar het aardvarken oorspronkelijk vandaan komt als de manier waarop het voedsel zoekt en graaft met zijn sterke poten en scherpe klauwen. Dit is een prachtig voorbeeld van hoe wetenschappelijke namen vaak belangrijke informatie over een soort kunnen bevatten.

Uiterlijke kenmerken

Het aardvarken is een bijzonder dier met een uniek uiterlijk. Het heeft een opvallend langwerpige snuit die het gebruikt om in de grond te wroeten op zoek naar voedsel. De snuit eindigt met een buisvormige, mobiele neus die aanpassingsvermogen biedt bij het snuffelen in de aarde.

In tegenstelling tot de meeste andere dieren, zijn de oren van het aardvarken ongewoon groot en schuin naar achteren gericht. Ze zijn zeer puntig en kunnen wel tot 24 centimeter lang zijn, wat het dier een uitstekend gehoor geeft.

Een ander opmerkelijk kenmerk van het aardvarken is zijn staart. Deze is lang en taps toelopend, vergelijkbaar met die van een kangoeroe, en kan een lengte bereiken van wel 70 centimeter. De staart wordt gebruikt voor balans bij het graven en rennen.

Het lichaam van het aardvarken is robuust en gespierd, bedekt met een taaie huid die bruin tot grijs van kleur is. Het dier heeft stevige poten met sterke klauwen aan de voorkant, die voornamelijk worden gebruikt voor het graven van holen en het zoeken naar voedsel.

Het aardvarken heeft een vrij kleine mond met een korte, brede tong en slechts een paar tanden die voortdurend groeien. De ogen zijn klein, met een schitterend bruin of geel iris die 's nachts licht opvangt om te helpen bij het zoeken naar voedsel.

Over het algemeen is het aardvarken een groot dier, dat een lengte kan bereiken van 105 tot 130 centimeter, exclusief de staart. Het gewicht varieert tussen de 60 en 80 kilogram, hoewel sommige mannetjes wel 100 kilogram kunnen wegen.

Gedrag & Relatie met mensen

Aardvarkens zijn voornamelijk nachtdieren en leiden een eenzaam bestaan. Ze komen normaal gesproken alleen samen om te paren. Overdag verblijven ze in diepe holen om zich te beschermen tegen roofdieren en de hete zon. Deze holen zijn zo groot dat ze gemakkelijk een volwassen mens kunnen herbergen.

Hoewel ze bekend staan om het vermijden van mensen, worden aardvarkens wel eens aangetrokken door menselijke nederzettingen vanwege het grote aantal termieten dat daarin kan voorkomen. Hoewel ze mensen zelden kwaad doen, kunnen hun graafgewoonten menselijke structuren zoals muren en funderingen beschadigen.

Aardvarkens hebben een sterk ontwikkeld gehoor en een uitstekend reukvermogen. Hiermee kunnen ze termieten en mieren opsporen, hun voornaamste voedselbron. Ze gebruiken hun krachtige poten en klauwen om in holen te graven en hun lange, kleverige tong om deze insecten op te eten.

Wat betreft de interactie met mensen, wordt aardvarkenvlees door sommige culturen als een delicatesse beschouwd, hoewel dit van land tot land kan verschillen. Aardvarkens worden ook wel eens gevangen voor de dierentuinen over de hele wereld. Ze zijn echter moeilijk in gevangenschap te houden, omdat hun dieet hoofdzakelijk bestaat uit termieten en mieren, die moeilijk te verkrijgen zijn in de grote hoeveelheden die nodig zijn om een aardvarken te voeden.

Voeding: wat eet een Aardvarken?

Het dieet van het aardvarken is bijna volledig gebaseerd op mieren en termieten. Met hun lange, kleverige tong die tot wel 30 centimeter kan uitsteken, zijn ze in staat om tot 50 000 insecten in één nacht te verzamelen en te eten. Ze hebben een zeer sterke geurzin, wat hen helpt om hun prooi in de grond of in termietenheuvels te vinden. Aardvarkens graven in deze gebieden met hun sterke klauwen.

Hoewel hun dieet voornamelijk uit insecten bestaat, eten aardvarkens soms ook andere kleine dieren en vruchten. Ze hebben echter geen tanden om voedsel te kauwen en moeten daarom op hun maag vertrouwen om hun voedsel te verteren. Het aardvarken is een uniek dier met een heel speciaal dieet dat perfect is aangepast aan zijn omgeving en leefwijze.

Belangrijk om te vermelden is dat ze de neiging hebben om dezelfde voedselbronnen meerdere keren te gebruiken. Daarom is het mogelijk dat wanneer een aardvarken een hoofdbron van voedsel vindt, ze zullen terugkeren naar die plaats. Dit is vooral het geval tijdens het droge seizoen, wanneer het voedselaanbod schaarser wordt.

Roofieren & andere Bedreigingen

Het aardvarken wordt bedreigd door een verscheidenheid aan roofdieren, waaronder leeuwen, hyena's, jachtluipaarden, pythons en Afrikaanse wilde honden. Ze kunnen tot op zekere hoogte roofdieren ontlopen dankzij hun krachtige graafvaardigheden, waarmee ze snel ondergronds kunnen duiken. Wanneer ze worden aangevallen, kunnen ze zich verdedigen met hun scherpe klauwen en stevige staart.

Hoewel roofdieren een bedreiging vormen, is de grootste bedreiging voor het aardvarken het verlies van leefgebied door menselijke activiteiten, zoals ontbossing, landbouw, mijnbouw en stedelijke ontwikkeling. Deze activiteiten vernietigen de grond waarin aardvarkens leven en de termietenmieren waarvan zij afhankelijk zijn voor voedsel.

Een andere grote uitdaging voor de aardvarkenpopulatie is het veranderende klimaat. Het aardvarken is ook afhankelijk van waterbronnen, en in tijden van extreme droogte, wat steeds vaker voorkomt met de klimaatverandering, worden deze schaarser.

Ten slotte kan ook ziekte een bedreiging vormen. Aardvarkens zijn vatbaar voor verschillende ziekten, waaronder tuberculose, en deze kunnen zich snel verspreiden in geval van een uitbraak, met mogelijk desastreuze gevolgen voor lokale populaties.

Hoewel het aardvarken niet als bedreigde soort wordt beschouwd, worden hun aantallen wel bedreigd door deze uitdagingen en moeten er inspanningen worden verricht om hun habitats te beschermen en te herstellen.

Voortplanting, Levensduur en Levenscyclus

Aardvarkens hebben een vrij unieke reproductiecyclus in vergelijking met andere zoogdieren. De voortplantingstijd voor aardvarkens valt meestal in de regentijd en kan per regio variëren. Vrouwtjes produceren jaarlijks één nakomeling na een draagtijd van zeven maanden. Het is interessant op te merken dat de jongen bij de geboorte behaard zijn en hun ogen geopend hebben, wat ongebruikelijk is voor veel andere zoogdieren.

De jongen worden in een kraamkamer in de aardvarken burcht geboren en worden gedurende twee weken verzorgd zonder dat de moeder het hol verlaat, afhankelijk van de moeder voor zowel voedsel als warmte. Na ongeveer twee weken zal het jong beginnen met het verkennen van de buitenwereld, maar blijft gedurende ongeveer zes maanden bij de moeder.

Op het gebied van levensduur kunnen aardvarkens in het wild tot 23 jaar oud worden, hoewel velen niet zo lang leven vanwege de bedreigingen van roofdieren en ziekten. In gevangenschap is bekend dat aardvarkens tot 23 jaar leven, waarbij ze worden beschermd tegen roofdieren en ziektes.

De levenscyclus van een aardvarken omvat verschillende fasen, van geboorte tot volwassenheid. Ze worden geboren na een draagtijd van zeven maanden en brengen de eerste maanden van hun leven door in het hol, leren eten, verborgen te blijven voor roofdieren en ook hoe ze hun eigen voedsel kunnen vinden. Na ongeveer zes maanden zijn ze onafhankelijk genoeg om hun eigen burcht te graven en te beginnen met het eten van termieten en mieren. Eens volwassen, begint het proces van vechten voor territoria en het vinden van een partner om zich voort te planten dan opnieuw.

Leefgebied

Het aardvarken komt voor in verschillende gebieden van sub-Sahara Afrika, waar het een breed scala aan ecosystemen bewoont. Met uitzondering van de Sahara woestijn, de moerassen van Centraal-Afrika en de kustgebieden van Madagascar, wonen aardvarkens in bijna alle habitats op het continent, waaronder graslanden, savannen, regenwouden, bergen en bossen.

Aardvarkens zijn zeer aanpasbaar en kunnen overleven in zowel droge als vochtige gebieden. Ze hebben de voorkeur voor gebieden met een zachte en zanderige grond, die ideaal is voor hun graafwerkzaamheden. Ze leven in uitgebreide ondergrondse tunnelstelsels en holen, die beschutting bieden tegen roofdieren en extreme temperaturen.

Ondanks hun brede verspreiding, zijn aardvarkens zelden aanwezig in dichtbevolkte gebieden of streken met intensieve landbouw, vanwege het verlies van hun habitat en menselijke activiteiten. Ze kunnen zich echter aanpassen en gedijen in door mensen veranderde omgevingen zolang er voldoende voedsel en geschikte graafgronden beschikbaar zijn.

Populatiecijfer & Beschermingsstatus

Het exacte populatieaantal van het Aardvarken is onbekend, dit komt omdat Aardvarkens voornamelijk 's nachts actief zijn en zich overdag ondergronds schuilhouden. Ze hebben een groot verspreidingsgebied, dat zich uitstrekt over veel delen van Afrika, wat nog een extra uitdaging vormt bij het inschatten van hun aantal. Ondanks deze onzekerheid, lijkt het erop dat de populatie in sommige delen van hun verspreidingsgebied afneemt.

Over het algemeen wordt het Aardvarken echter geclassificeerd als 'Niet bedreigd (veilig)' op de International Union for Conservation of Nature (IUCN) Rode Lijst van bedreigde diersoorten. Dit betekent dat het Aardvarken momenteel niet in gevaar of bijna uitgestorven is.

Het is echter belangrijk op te merken dat er nog steeds bedreigingen voor het Aardvarken bestaan. Dit zijn onder andere verlies van habitats door landbouw en stedelijke ontwikkeling, en de jacht voor hun vlees en huid. Dit zijn factoren die de potentie hebben om de populatie van het Aardvarken in de toekomst te verminderen. Over het algemeen is er meer onderzoek nodig om een gedetailleerd inzicht te krijgen in de populatietrends van het Aardvarken.

Communiceren: geluid van een Aardvarken

Het aardvarken is over het algemeen een stil dier, maar maakt verschillende soorten geluiden om te communiceren. Dit is zowel met andere aardvarkens als met hun nakomelingen.

Ze zijn in staat om te blazen, grommen, knorren en brullen, elk met hun eigen specifieke betekenis in hun sociale interacties en gedragsreacties. Zo gebruikt het aardvarken bijvoorbeeld een brullend geluid als een alarmroep om andere aardvarkens in de omgeving te waarschuwen voor gevaar.

Om nakomelingen te roepen of te kalmeren, gebruiken moederaardvarkens een zacht knorrend geluid. Wanneer ze met elkaar communiceren, kunnen aardvarkens ook een blazend geluid maken, wat kan duiden op irritatie of dominant gedrag.

Het is belangrijk op te merken dat aardvarkens voornamelijk solitaire dieren zijn, dus hun communicatie is over het algemeen beperkt tot interacties tussen moeder en jong of tijdens het paarseizoen. Daarnaast hebben aardvarkens goed ontwikkelde gehoorcapaciteiten, wat essentieel is voor hun nachtelijke levensstijl en hen helpt om zowel hun prooi als roofdieren te detecteren.

Over het algemeen is hun manier van communiceren dus vrij complex en varieert het van vocale geluiden tot niet-vocale vormen zoals lichaamstaal en geur. Deze diversiteit aan communicatieve signalen speelt een cruciale rol in hun sociale en voortplantingsgedrag.

Aardvarken in gevangenschap

Aardvarken in gevangenschap vereisen specifieke omstandigheden om te overleven en te gedijen. Aangezien het nachtdieren zijn, is het essentieel om hun leefomgevingen in overeenstemming te brengen met hun natuurlijke slaap- en activiteitencycli. Ze hebben een warme omgeving nodig, de ideale temperatuur ligt tussen 23-30°C. Omdat aardvarkens uitstekende gravers zijn, moet hun omgeving complexe tunnel- en graafmogelijkheden bieden.

Wat betreft dieet, aardvarken voeden zich voornamelijk met mieren en termieten. In gevangenschap is het vaak nodig om een gespecialiseerd dieet te voorzien, dat mogelijk insecteneiwit, zoet fruit en plantaardig materiaal bevat om hun natuurlijke voeding na te bootsen. Voedselsenrichment, zoals het verstoppen van voedsel in speeltjes, kan helpen om hun graafgedrag te stimuleren.

Het is ook belangrijk om op te merken dat aardvarken over het algemeen eenzaam zijn en er de voorkeur aan geven om alleen te leven. In gevangenschap moet natuurlijk gedrag worden aangemoedigd, zoals graven, wandelen en rusten, en de omgeving moet voldoende ruimte bieden om deze activiteiten te accommoderen.

Ten slotte zijn aardvarken schuwe wezens en kunnen ze zich in gevangenschap gestrest voelen door overmatige blootstelling aan bezoekers of luid lawaai. Het is dus ideaal om hun verblijfplaats in een rustig deel van de dierentuin of het reservaat te situeren. Omdat stress en angst hun gezondheid en welzijn negatief kunnen beïnvloeden, is het raadzaam de interactie met het publiek tot een minimum te beperken en het dier voldoende mogelijkheden tot terugtrekken te geven.

Aardvarken Veelgestelde Vragen

Wat is een aardvarken?

Een aardvarken is een zoogdier dat voornamelijk in Afrika woont. Het is een nachtdier en leeft in een uitgebreid ondergronds netwerk van tunnels en kamers.

Hoe groot is een aardvarken?

Volwassen aardvarkens kunnen ongeveer 1 tot 1,3 meter lang worden, met een staartlengte van ongeveer 60 tot 70 centimeter. Ze wegen meestal tussen de 60 en 80 kilogram.

Wat eten aardvarkens?

Aardvarkens zijn insecteneters, wat betekent dat hun dieet voornamelijk bestaat uit insecten. Ze eten vooral termieten en mieren, en gebruiken hun lange, kleverige tong om deze op te likken.

Wat zijn de vijanden van het aardvarken?

Het aardvarken heeft een aantal natuurlijke vijanden, waaronder leeuwen, hyena's en luipaarden. Maar hun grootste bedreiging komt van menselijke activiteiten, zoals jagen en ontbossing.

Hoe lang leeft een aardvarken?

In het wild kan een aardvarken tot 20 jaar leven. In gevangenschap kan hun levensduur nog langer zijn, tot ongeveer 23 jaar.

Wat betekent de naam 'Aardvarken'?

De naam 'Aardvarken' komt van de Nederlandse term 'aarde varken', wat een directe beschrijving is van de levensstijl van dit dier aangezien ze veel tijd onder de grond doorbrengen en hun uiterlijk wat aan een varken doet denken.

Hoe snel kan een aardvarken rennen?

Een aardvarken kan, ondanks zijn onhandige uiterlijk, behoorlijk snel rennen! Het is bekend dat ze snelheden tot 40 kilometer per uur kunnen bereiken als ze bedreigd worden.

Heeft een aardvarken een maatje?

Aardvarkens zijn over het algemeen solitaire dieren, wat betekent dat ze alleen leven, behalve tijdens de paring en tijdens de opvoeding van hun jongen.

Wat is de draagtijd van een aardvarken?

De draagtijd van een aardvarken is meestal ongeveer zeven maanden. Na de geboorte zal het jong tot zes maanden bij de moeder blijven voordat het zelfstandig wordt.

Hoe verdedigen aardvarkens zich?

Een aardvarken gebruikt zijn scherpe klauwen en sterke ledematen om zich te verdedigen tegen roofdieren. Het kan ook blazen, grommen en stampen om dreigingen af te schrikken.